ده تفاوت عمده دین و معنویت
by
مجتبی بنائی - پنجشنبه 17 آبان 1397
- گروه : پرواز اندیشه - مشاهده : 51
خصوصیات دین :
- درباره خود دعوی صدق انحصاری دارد.
- معمولا انسانهایی را که متدین به سایر ادیانند دعوت به تغییر دین میکند.
- بیشتر به خدای متشخص و انسانوار قائل است.
- بیشتر معطوف به بیرون از خود(the self) است.
- بیشتر معطوف به سعادت آتی و آنجهانی است.
- مبتنی بر ایمان و تعبد است.
- معمولا فاقد جنبه اسطوره ای نیست.
- بیشتر خواهان این است که شخص کاملا به معتقدات،اخلاقیات و عبادیات خاصی التزام ورزد و از آنها عدول نکند.
- خطابش متوجه همه انسانهاست.
- دارای طبقه ای به نام روحانیت هست که وظایف و امتیازات خاص خود را دارند.
معنویت :
- درباره هیچ دینی دعوی صدق انحصاری ندارد،بلکه هر دینی را تجربه معنوی ای میداند که از سایر تجارب معنوی (یعنی سایر ادیان) بی نیاز نیست.
- هیچ کسی را دعوت به تغییر دین نمی کند،بلکه از هر کسی می خواهد که واقعا ملتزم به دین خود باشد.
- به خدای غیرمتشخص و ناانسانوار قائل است.
- کاملا معطوف به درون«خود» است و با ساحات وجودی سروکار دارد.
- کاملا معطوف به سعادت کنونی و این جهانی است،در عین اینکه منکر زندگی پس از مرگ نیست به تعبیری،سعادت آجل را اولیه،و بلکه رویه دیگر سعادت عاجل میداند.همه چیز را به همین جا منتقل میکند و از اینرو،آزمون پذیر است و تعبدی نیست.
- به هیچ منبعی ایمان و تعبد نمی ورزد، بلکه همه احکام و تعالیم را به بوته آزمون شخصی میگذارد.(به تعبیر سقراط :زندگی آزموده)
- به هیچ وجه، جنبه اسطوره ای ندارد.
- یکسره خواهان حصول تجربه شهودی و بی واسطه عالم واقع است.از اینرو،برای معتقدات،اخلاقیات،مناسک و شعائر فقط تا آنجا ارزش قائل است که به حصول آن تجربه بینجامد.
- خطابش فقط متوجه انسانهایی است که استعداد و قابلیت سیر و سلوک دارند، در عین حال که می کوشد حتی المقدور انسانها را به این استعداد و قابلیت برساند.از آنهایی هم که نمی توانند اهل سیروسلوک باشند میخواهد براساس«هر چه بر خود نمی پسندی بر دیگران مپسند»زندگی کنند.(ذو مراتب بودن انسانها)
- دارای«روحانیت»نیست.اساتید معنوی طبقه ای را تشکیل نمی دهند و امتیازات خاصی ندارند.
مصطفی_ملکیان
(بررسی وضعیت فکر دینی در دنیای معاصر)